Als iemand sterft, laat hij bezittingen en misschien ook schulden na. Bent u erfgenaam, dan kunt u de nalatenschap accepteren of weigeren. Als u een erfenis ontvangt, betaalt u hier belasting over.
Erven met testament
Als de overledene een testament heeft, wordt de erfenis verdeeld zoals de overledene dat in zijn testament heeft bepaald. Als erfgenaam kunt u de nalatenschap zuiver of beneficiair aanvaarden of verwerpen. Informeer voordat u een beslissing neemt naar de bezittingen en schulden van de overledene.
Erven zonder testament
Als de overledene geen testament heeft gemaakt en dus geen erfgenamen heeft aangewezen, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn.
Erven als overledene in buitenland woonde
Wanneer de overledene als Nederlander in het buitenland woonde, bepaalt het Haags Erfrechtverdrag 1989 welk recht van toepassing is: het Nederlandse erfrecht of het recht van een ander land.
Sinds 17 augustus 2015 bepaalt de Verordening erfrecht welk erfrecht van toepassing is op een grensoverschrijdende nalatenschap.
Zeggenschap over erfenis bij huwelijk in gemeenschap van goederen
Ontvangt u een erfenis en bent u getrouwd in gemeenschap van goederen? Dan valt de erfenis in de goederengemeenschap, tenzij een uitsluitingsclausule van toepassing is. Voor wat betreft de bestuursbevoegdheid geldt voor geërfde goederen dat alleen u (aan wie het is nagelaten) het bestuur heeft over de erfenis. Dit is vastgelegd in Reparatiewet aanpassing wettelijke gemeenschap van goederen, die geldt sinds 1 januari 2012.
Verklaring van erfrecht
U heeft in sommige gevallen een verklaring van erfrecht nodig. Hierin staat wie de erfgenamen zijn. Met zo’n verklaring kunt u bijvoorbeeld aantonen dat u recht heeft op het banktegoed van de overledene. De notaris kan zo’n verklaring voor u opstellen.
Huis erven
Bij het erven van een huis komt veel kijken. Op de meeste huizen rust een hypotheekschuld. Als u het huis verkoopt, moet de hypotheekschuld uit de verkoopopbrengst worden voldaan.
Extra kosten bij erven huis
Het erven van een huis brengt kosten met zich mee. Als u de erfenis zuiver aanvaardt, moet u de vaste lasten van het huis doorbetalen. Deze bestaan meestal uit de hypotheekrente, hypotheekaflossing en energierekeningen voor gas, water en licht. Ook eventuele kosten voor reparaties of onderhoud aan het huis komen voor uw rekening. Kunt u zulke extra (maandelijkse) lasten niet betalen totdat het huis is verkocht? Dan is het verstandig om de erfenis beneficiair te aanvaarden.
U aanvaardt de erfenis dan alleen als deze positief is. De maandelijkse lasten van het huis hoeven pas na verkoop van het huis te worden betaald. In dat geval mogen de hypotheekverstrekker en energieleveranciers extra kosten (rente) in rekening brengen over rekeningen die niet op tijd – maar pas na verkoop van de woning – zijn betaald.
Restschuld na verkoop huis
Wordt het huis voor een lager bedrag dan de hypotheekschuld verkocht, dan ontstaat er een restschuld. Ook kan het zijn dat u na verkoop van het huis minder overhoudt dan dat u in het huis heeft geïnvesteerd. Bijvoorbeeld als u veel kosten heeft gemaakt voor reparaties en het huis lang te koop heeft gestaan. Ga voordat u het huis te koop zet na of het verstandig is om de nalatenschap (beneficiair) te aanvaarden. Zo voorkomt u dat u met uw privévermogen aansprakelijk wordt voor de restschuld.
Negatieve nalatenschap
Als er meer schulden in de erfenis zijn dan bezittingen (baten), is er sprake van een negatieve nalatenschap. Heeft u de erfenis zuiver aanvaard, dan moet u als erfgenaam de resterende schulden afbetalen met uw eigen geld.
Erfenis weigeren
Als erfgenaam bent u aansprakelijk voor de schulden van de overledene. Daarom heeft iedere erfgenaam het recht de nalatenschap te weigeren of beneficiair te aanvaarden. Beneficiair aanvaarden wil zeggen dat u de nalatenschap alleen accepteert voor zover die positief is.
Erfbelasting
Als u een erfenis ontvangt, moet u hierover erfbelasting betalen. In bepaalde situaties geldt dit niet. Bijvoorbeeld als de overledene in het buitenland woonde.
Nabestaandenuitkering
Als iemand overlijdt, heeft dit vaak financiële gevolgen voor de achterblijvers. Bijvoorbeeld als de kostwinner sterft en de achterblijver voor minderjarige kinderen moet zorgen. Via de Algemene nabestaandenwet (Anw) kunnen (ex-)partners en minderjarige kinderen in aanmerking komen voor een uitkering.
Nabestaandenpensioen
Werknemers kunnen vaak binnen aanvullende pensioenregelingen een nabestaandenpensioen voor hun partner opbouwen. Voor vragen hierover kunt u terecht bij het pensioenfonds. Het nabestaandenpensioen komt bovenop een eventuele nabestaandenuitkering.
Bron: Rijkoverheid
