Wat is het arbeidsmarktperspectief voor de sector zorg? De banenkrimp in de zorg zet nog tot 2017 door. De afgelopen jaren gingen al 22.000 banen verloren in de sector. Dit jaar en volgend jaar neemt de werkgelegenheid in de zorg naar verwachting met nog eens 27.000 banen af. Vooral de verpleging, verzorging en thuiszorg merken de gevolgen van de krimp. Vanaf 2017 komen er voorzichtig weer banen bij, vooral in de thuiszorg.
Sterke krimp
De krimp komt voor het overgrote deel voor rekening van de verpleging, verzorging en thuiszorg. Voor de gehele periode 2012-2017 wordt hier een afname met 44.000 banen verwacht. Een deel van deze krimp is de afgelopen jaren al gerealiseerd. Voor de gehandicaptenzorg wordt uit gegaan van een krimp van 10.000 banen en ruim 5.000 banen bij ziekenhuizen. In de geestelijke gezondheidszorg blijft de werkgelegenheid nagenoeg stabiel tot 2017. Bij de overige zorg, bijvoorbeeld de huisartsenpraktijken, stijgt het aantal banen met 10.000 door het overdragen van taken naar huisartsen en andere eerstelijns aanbieders.
Beleidsmaatregelen om de zorgkosten te beheersen, leiden sinds 2012 tot een dalende werkgelegenheid in de sector. Een van de maatregelen waar zorginstellingen al langer op voorsorteren, betreft de hervorming van langdurige zorg per 1 januari 2015. Ook hebben zorgverzekeraars een grotere rol gekregen in het beheersen van de kosten. Bovendien heeft de invoering van het verplicht eigen risico de zorgvraag vermoedelijk afgeremd.
Overschotten naast tekorten
Hoewel de effecten van de herzieningen zich nog volledig moeten uitkristalliseren, is er de komende jaren minder behoefte aan zorgpersoneel op de lagere opleidingsniveaus. Als voorbeeld geldt de helpenden in de zorg. Voor dit beroep stijgt het aantal WW-uitkeringen zeer sterk en zijn er relatief weinig vacatures. De zorgvraag wordt complexer en van zorgverleners wordt steeds meer verwacht dat zij ook een regierol kunnen spelen. Taken op de lagere niveaus worden bovendien vaker door mantelzorgers uitgeoefend.
Tegelijkertijd zijn er ook tekorten in de zorg. Zo is er veel vraag naar de wijkverpleegkundige op hbo-niveau. Dit komt omdat zorg steeds vaker thuis georganiseerd wordt, waardoor de complexiteit toeneemt. Ook enkele technisch-medische beroepen op middelbaar niveau, zoals opticiens en technisch oogheelkundig assistenten, kennen een krappe arbeidsmarkt. Voor enkele medische specialismen, zoals de specialist ouderengeneeskunde, zijn er ook tekorten. Dit geldt ook voor personeel dat huisartsen ondersteunt.
Herstel vanaf 2017
De UWV-prognoses gaan uit van een voorzichtig herstel van de werkgelegenheid in de zorg vanaf 2017. Het gaat om een toename van 2% tot aan 2020. Vooral in de thuiszorg komen er weer banen bij, door de verschuiving van zorg in instellingen naar thuis. Ook neemt de zorgbehoefte verder toe door de vergrijzing. In 2020 zal de werkgelegenheid in de zorg ongeveer gelijk zijn aan de situatie in 2011.
De vacaturemarkt trekt nu al aan. Tussen 2013 en 2014 nam het aantal vacatures al met 9% toe. Verwacht wordt dat tussen 2014 en 2017 het aantal vacatures jaarlijks met 12% toeneemt.
Volledige rapport Sectorbeschrijving Zorg (pdf, 3 MB)
