In Nederland bestaan verschillende wetten en regelingen om (gedeeltelijk) vergoedingen voor hulpmiddelen en aanpassingen te krijgen, zoals:
- De Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015).
- De Wet langdurige zorg (Wlz).
- De Zorgverzekeringswet (Zvw).
- De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA).
- De Participatiewet
Uw persoonlijke omstandigheden bepalen welke wet of regeling van toepassing is, en of u een vergoeding krijgt voor een hulpmiddel.
De uitvoerende instantie van zo’n wet, bijvoorbeeld uw gemeente of zorgverzekeraar, bepaalt of u een hulpmiddel of aanpassing krijgt en hoeveel u moet bijdragen. Het is mogelijk dat u dat voor een deel of zelfs helemaal zelf moet betalen. Dit hangt af van de wet of regeling, de uitvoerende instantie, uw (aanvullende) verzekering en uw financiële situatie.
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) wordt uitgevoerd door uw gemeente en is bedoeld voor mensen die ondersteuning nodig hebben bij het zelfstandig thuis wonen, het meedoen in de maatschappij en het bieden en krijgen van mantelzorg. Het gaat dan om mensen met een verstandelijke, lichamelijke of psychische beperking, langdurig zieken en ouderen.
De Wmo kent 2 soorten ondersteuning, deze worden ook wel voorzieningen genoemd:
- Algemene voorzieningen: door iedereen te gebruiken, zoals de boodschappenservice, maaltijdvoorziening en klussenhulp.
- Maatwerkvoorzieningen: op uw behoefte afgestemde hulpmiddelen en aanpassingen, zoals een traplift of rolstoel. Of voor u georganiseerde ondersteuning, zoals huishoudelijke hulp. Ook vervoersvoorzieningen en vervoer in de regio vallen hier onder.
NB Als u een Wlz-indicatie heeft, regelt u de huishoudelijke hulp vanaf 1 april 2017 via de Wlz.
Keukentafelgesprek
- Wat u zelf kunt.
- Of en hoe uw omgeving u kan ondersteunen (mantelzorg).
- Zorg en ondersteuning die u al ontvangt vanuit andere wetten, bijvoorbeeld de Wet langdurige zorg (Wlz).
Wmo en kosten van hulpmiddelen
Vanaf 31 december 2018 is de eigen bijdrage voor maatwerkvoorzieningen voor iedereen maximaal € 17,50 per 4 weken, ongeacht inkomen of draagkracht. Dat heet Wmo-abonnementstarief. Dit betekent niet dat u altijd € 17,50 betaalt. Als u gedurende een periode bijvoorbeeld minder ondersteuning krijgt, betaalt u ook minder. Ook hoeft u geen bijdrage te betalen als uw partner nog niet de AOW-leeftijd heeft bereikt.
Het Wmo-abonnementstarief geldt niet voor algemene voorzieningen. Het is mogelijk dat u daar wel een eigen bijdrage voor betaalt.
Gemeenten mogen zelf bepalen of ze een abonnementstarief willen en ook hoe hoog de eigen bijdrage dan moet zijn.
Er komt een wetswijziging aan in 2020. Waarschijnlijk komt er dan een vast tarief per maand, dat voor iedereen overal hetzelfde is.
U kunt kiezen tussen ‘zorg in natura’ en een ‘Persoonsgebonden budget (Pgb)’. Bij ‘zorg in natura’ laat u de keuze van het hulpmiddel of de aanpassing aan de gemeente over, inclusief het regelwerk. Bij een ‘PGB’ ontvangt u een bedrag waarmee u zelf kiest en regelt.
TIP: wacht met het kopen van een hulpmiddel tot de gemeente een beschikking heeft gestuurd. Hulpmiddelen die een gemeente of zorgverzekeraar nooit vergoedt, kunt u natuurlijk wel aanschaffen.
TIP: hulpmiddelen voor tijdelijk gebruik, bijvoorbeeld bij een been in het gips, kunt u huren of lenen bij een thuiszorgwinkel of -uitleenmagazijn, of via uw zorgorganisatie.
TIP: let op wie de kosten van (onderhouds)service en de verzekeringspremies betaalt, als dat van toepassing is.
TIP: ga na of u bij het aanpassen van uw woning misschien beter een “BLIJVERSLENING” kunt nemen dan aanpassingen via de Wmo. Sommige gemeenten (provincies) bieden de blijverslening aan. Dat is een lening tegen gunstige voorwaarden voor het ‘levensloopbestendig’ maken van uw woning. Levensloopbestendig betekent dat u nu al uw woning geschikt maakt voor later, wanneer het allemaal wat moeilijker kan gaan. Bijvoorbeeld aanpassingen aan de trap of in de badkamer, drempels weg, domotica. Meer informatie in de brochure van SVN of op de website van Lang zult u wonen.
Het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) beoordeelt of u recht heeft op zorg vanuit de Wet langdurige zorg (‘indicatie in een zorgprofiel’). De Wlz wordt uitgevoerd door de Zorgkantoren en is bedoeld voor de meest kwetsbare mensen die 24 uur per dag zorg en/of toezicht nodig hebben. Het gaat om mensen met een blijvende lichamelijke, verstandelijke of psychogeriatrische beperking.
De Wlz biedt een totaalpakket aan zorg
Begeleiding, verzorging en verpleging, inclusief het vervoer daarvoor.
- Verblijf in een zorginstelling of thuis wonen met intensieve zorg.
- Begeleiding, verzorging en verpleging, inclusief het vervoer daarvoor.
- Medische zorg en behandeling.
- Hulpmiddelen als u in een zorginstelling woont. Als u thuis woont regelt u hulpmiddelen voor mobiliteit, vervoer en de woningaanpassingen via uw gemeente via de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015.>
Wlz-zorg of intensieve zorg kunt u krijgen als u in een zorginstelling woont of als u thuis blijft wonen. Als u thuis wilt blijven wonen met intensieve zorg, beoordeelt het zorgkantoor of de thuissituatie geschikt is om verantwoord en doelmatig zorg te krijgen. Er bestaan de volgende mogelijkheden:
- Zorg met verblijf: u woont en krijgt intensieve zorg in een (zorg)instelling.
- Eén zorgaanbieder levert alle Wlz-zorg thuis. Dit heet ‘Volledig pakket thuis‘ (vpt): u woont thuis en ontvangt alle zorg en ondersteuning aan huis die u ook in een zorginstelling zou krijgen. U betaalt wel zelf uw woning.
- Verschillende zorgaanbieders leveren zorg aan huis. Dit heet ‘Modulair pakket thuis’ (mpt): u woont thuis en ontvangt zorg en ondersteuning van verschillende zorgaanbieders. U betaalt zelf uw woning. Vanaf 1 april 2017 regelt u een Wlz-indicatie voor huishoudelijke hulp via uw zorgkantoor (dus niet meer via uw gemeente).
- Persoonsgebonden budget (pgb): u ontvangt een geldbedrag waarmee u zelf uw zorg en ondersteuning regelt, zoals het inhuren van zorgverlenenrs, het vastleggen van overeenkomsten en het voeren van de administratie. Het pgb wordt beheerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
Uitleg over het pgb vindt u in het stappenplan Zelf uw zorg inkopen in 6 stappen 2017 (pdf).
TIP: Als u recht heeft op Wlz-zorg, kunt u gebruik maken van een cliëntondersteuner die u ondersteunt bij het vinden van passende zorg. U regelt een ondersteuner via bijvoorbeeld uw zorgkantoor.
Wlz en de kosten
Iedereen die in Nederland woont of werkt en die een zorgverzekering heeft, betaalt premie voor de Wlz. Boven de 18 jaar betaalt u een eigen bijdrage. Dit regelt het CAK.
De Zorgverzekeringswet wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Iedereen die woont of werkt in Nederland is verplicht een basisverzekering bij een zorgverzekeraar naar keuze te hebben en daarvoor premie te betalen. Voor kinderen tot 18 jaar is de basisverzekering gratis.
De basisverzekering vergoedt veelgebruikte geneeskundige zorg, geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. Bekijk het overzicht van alle informatie over het basispakket Zvw op de website van Zorginstituut Nederland.
Daarnaast kunt u kiezen voor een aanvullende verzekering voor zorg die niet is opgenomen in de basisverzekering. Aanvullende verzekeringen verschillen per zorgverzekeraar.
Iedereen van 18 jaar en ouder betaalt een verplicht eigen risico voor de zorgverzekering. Zorgkosten die u maakt, betaalt u dus zelf tot de maximale hoogte van het eigen risico. U kunt zelf een hoger eigen risico nemen, waardoor u een lagere premie betaalt.
Neem voor informatie over uw persoonlijke situatie contact op met uw zorgverzekeraar.
Wat wordt door de Zorgverzekeringswet mogelijk (deels) vergoed?
De zorgverzekeraar stelt vast welke hulpmiddelen in aanmerking komen voor (gedeeltelijke) vergoeding vanuit de Zvw. Het is mogelijk dat u een eigen bijdrage moet betalen.
Basisverzekering – als u thuis woont
- Hulpmiddelen noodzakelijk voor:
- Behandeling.
- Verpleging.
- Revalidatie.
- Verzorging.
- Compensatie van een zintuigelijke beperking.
Details vindt u in het Reglement Hulpmiddelen van uw zorgverzekeraar.
- Uitleenhulpmiddelen voor beperkte duur.
- Verpleegkundige zorg aan huis.
Aanvullende verzekering
Dit is afhankelijk van uw aanvullende verzekering. Details vindt u in de polis van uw zorgverzekeraar.
Als u thuis woont met Wlz-indicatie
- Persoonsgebonden hulpmiddelen.
- Hulpmiddelen bij een zintuiglijke stoornis.
- Hulpmiddelen die zijn verbonden aan persoonlijke (medische) zorg of verzorging.
Als u in een instelling woont
Verblijf in een zorginstelling; zonder behandeling:
- Hulpmiddelen waar meerdere mensen gebruik van kunnen maken (outillagehulpmiddelen).
- Hulpmiddelen die zijn gebonden aan persoonlijke (medische) zorg of verzorging.
- Persoonsgebonden hulpmiddelen.
- Hulpmiddelen bij een zintuiglijke stoornis.
Verblijf in een zorginstelling; met behandeling
- Hulpmiddelen waar meerdere mensen gebruik van kunnen maken (outillagehulpmiddelen).
- Hulpmiddelen bij een zintuiglijke stoornis.
- De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA).
- De Participatiewet.
- Scholing en onderwijs
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
De WIA wordt uitgevoerd door het UWV. De wet is bedoeld voor mensen die door ziekte of een beperking niet of maar gedeeltelijk kunnen werken. Werkplekaanpassingen en hulpmiddelen die nodig zijn om werken (weer) mogelijk te maken, kunnen vergoed worden vanuit de WIA. Dat geldt ook voor diensten, bijvoorbeeld een doventolk of taxikostenvergoeding.
Meer informatie vindt u op de website van het UWV.
TIP: wacht met het kopenvan een hulpmiddel tot het UWV een beschikking heeft gestuurd.
Participatiewet
De Participatiewet wordt uitgevoerd door de gemeente. De wet is bedoeld voor iedereen die kan werken maar daarbij ondersteuning nodig heeft. Vanuit de Participatiewet kunnen bijvoorbeeld werkplekaanpassingen vergoed worden of hulpmiddelen die nodig zijn om werken mogelijk te maken.
Meer informatie vindt u op Rijksoverheid.nl.
TIP: wacht met het kopen van een hulpmiddel tot de gemeente een beschikking heeft gestuurd.
Scholing en onderwijs
Als u door ziekte of een beperking hulp of hulpmiddelen nodig hebt bij het volgen van scholing of onderwijs, dan kunt u hiervoor terecht bij het UWV. Mogelijk kunt u gebruik maken van een regeling van het UWV of kunt u een vergoeding aanvragen. Dit kan ook als u geen uitkering krijgt.
Meer informatie vindt u op de website van het UWV.
TIP: wacht met het kopen van een hulpmiddel tot het UWV een beschikking heeft gestuurd.
