Bij euthanasie dient een arts dodelijke middelen toe aan een patiënt om een eind te maken aan ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Ook hulp bij zelfdoding door een arts (waarbij de patiënt zelf de dodelijke middelen inneemt) valt voor de wet onder euthanasie.
Wetgeving en richtlijnen bij euthanasie
In de euthanasiewet staat dat een arts mag meewerken aan levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding als hij de zorgvuldigheidseisen uit de wet naleeft. De wet beschrijft ook hoe de handelingen van de arts gemeld en beoordeeld moeten worden.
Zorgvuldigheidseisen euthanasiewet
Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn alleen legaal als is voldaan aan alle 6 zorgvuldigheidseisen in de euthanasiewet:
- De arts is ervan overtuigd dat de vraag van de patiënt om euthanasie vrijwillig en weloverwogen was.
- Er is sprake van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt.
- De arts heeft de patiënt geïnformeerd over zijn situatie en zijn vooruitzichten.
- De arts is met de patiënt tot de conclusie gekomen dat er voor de patiënt geen redelijke andere oplossing was.
- De arts heeft ten minste 1 andere, onafhankelijke arts geraadpleegd, die de patiënt heeft gezien. Deze arts heeft schriftelijk zijn oordeel gegeven over de situatie, op basis van de zorgvuldigheidseisen.
- De arts heeft de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding medisch zorgvuldig uitgevoerd.
Overigens is levensbeëindiging op verzoek geen plicht van de arts en geen recht van de patiënt.
Strafmaat bij overtreden euthanasiewet
Als een arts zich niet houdt aan de wet, kan hij worden vervolgd. De straf die hij kan krijgen, verschilt:
- Euthanasie kan leiden tot een straf van maximaal 12 jaar.
- Hulp bij zelfdoding kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar.
Commissie toetst zorgvuldigheid van handelen arts
Regionale toetsingscommissies beoordelen of de arts die de euthanasie uitvoerde, zich heeft gehouden aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. In de commissies zitten in elk geval een arts, een ethicus en een jurist.
Jaarlijks brengen de commissies een verslag uit. Hierin geven de commissies een overzicht van het aantal gemelde gevallen van levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding, de aard van de gevallen en een selectie van de oordelen en de afwegingen die daarbij zijn gemaakt.
De regionale toetsingscommissies publiceren hun oordelen over gemelde euthanasiegevallen op hun website. Daar staan ook:
- de meldingprocedure bij euthanasie;
- standaardformulieren die in de meldingsprocedure bij euthanasie gebruikt kunnen worden.
Richtlijn voor euthanasie bij een verlaagd bewustzijn
Soms raakt een patiënt vlak voor de geplande uitvoering van euthanasie in een staat van verlaagd bewustzijn. Artsen kunnen in dit geval gebruikmaken van de richtlijn euthanasie bij verlaagd bewustzijn van artsenorganisatie KNMG.
Bron: Rijksoverheid
