Wilsverklaring

In een wilsverklaring leggen patiënten medische wensen rondom hun behandeling of hun levenseinde vast. Bijvoorbeeld onder welke omstandigheden zij bepaalde medische handelingen wel of juist niet willen ondergaan. Zo kunnen patiënten in een wilsverklaring aangeven wanneer zij wel of juist niet voedsel of medicatie toegediend willen krijgen en of zij gereanimeerd willen worden. Een wilsverklaring is er voor die situaties, waarin de patiënt niet meer over deze beslissingen met de arts kan praten.

In een wilsverklaring zet u op papier welke medische behandelingen u wel of niet wilt. Bijvoorbeeld geen reanimatie bij een hartstilstand. U kunt in de verklaring ook opschrijven dat u bij ondraaglijk lijden euthanasie wilt. Het maakt niet uit of u uw wensen typt of met de hand opschrijft.

Wensen vastleggen in wilsverklaring

Er zijn verschillende soorten wilsverklaringen. Een wilsverklaring waarin een behandeling geweigerd wordt, moet een arts in principe opvolgen. Dit geldt ook voor een niet-reanimerenverklaring. Een wilsverklaring waarin juist iets gevraagd wordt (zoals euthanasie), hoeft een arts niet op te volgen.

  • Behandelverbod

    Bij een behandelverbod schrijft u op onder welke omstandigheden u geen medische handelingen wilt. Bijvoorbeeld voor als u in coma ligt of wanneer u door een ziekte niet meer aanspreekbaar bent.

  • Verklaring niet-reanimeren

    Reanimeren is hartmassage door drukken op uw borst en beademen. Reanimeren kan ook met een automatische externe defibrillator (AED). In een verklaring niet-reanimeren schrijft u op dat u geen reanimatie wilt bij een hartstilstand. U kunt ook een metalen penning dragen waar dit op staat. Een arts of hulpverlener moet een verklaring van niet-reanimeren altijd opvolgen. U kunt een niet-reanimerenpenning onder meer aanvragen bij de Patiëntenfederatie Nederland.

  • Schriftelijk euthanasieverzoek

    In een schriftelijk euthanasieverzoek beschrijft u wanneer u zou willen dat een arts euthanasie bij u uitvoert. Dat is wanneer er volgens u sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Uiteindelijk beslist uw arts of uw situatie voldoet aan de 6 zorgvuldigheidseisen uit de euthanasiewet en of hij de euthanasie kan en wil uitvoeren. Ook als u een schriftelijk euthanasieverzoek heeft.

    Het is dus niet zo dat met een schriftelijk euthanasieverzoek altijd euthanasie wordt uitgevoerd of dat dit een recht geeft op euthanasie. Tips voor het opstellen van uw verklaring leest u in de brochure Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek.

  • Vertegenwoordiger aanwijzen

    U kunt in uw wilsverklaring ook opschrijven wie uw vertegenwoordiger is. De vertegenwoordiger mag met uw arts praten en medische beslissingen nemen als u dit niet meer kunt. Dit geldt niet voor euthanasie: dit mag echt alleen op verzoek van de patiënt.

  • Medisch-wetenschappelijk onderzoek

    De wens om wel of niet mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek kunt u van tevoren vastleggen. Zo kan uw partner of familie daarmee rekening houden.

Inhoud wilsverklaring

Er zijn geen vaste regels hoe u uw wensen moet opschrijven in een wilsverklaring. Schrijf wel duidelijk op wat u wilt, zodat er bij de arts geen twijfel hierover bestaat. Zet in de verklaring ook altijd uw achternaam en voornamen voluit. Ook moet u aan het eind van het document de datum en uw handtekening zetten.

Wilsverklaring bespreken met arts

Het is belangrijk dat u uw wilsverklaring met uw huisarts bespreekt. De arts weet dan precies wat u wilt. En hij kan vertellen wat hij voor u kan doen.

Zorg dat u uw arts regelmatig laat weten dat u nog steeds achter uw wilsverklaring staat. Uw verklaring blijft weliswaar altijd geldig, maar bij een oude wilsverklaring kan uw arts gaan twijfelen. Verandert u van mening over wensen in uw wilsverklaring? Bespreek dan ook de nieuwe wensen met uw huisarts.

Wilsverklaring aanpassen

Verandert u van mening over wensen in uw wilsverklaring? Dan kunt u de oude verklaring aanpassen of een nieuwe schrijven. Bespreek de wijzigingen ook met uw huisarts en naasten om misverstanden te voorkomen.

Op tijd praten over wensen levenseinde

Praat op tijd met uw huisarts en uw naasten als u wensen heeft rond uw levenseinde. Zodat:

  • u goed kunt laten weten wat u wilt en wat niet;
  • u op tijd een vertegenwoordiger kunt aanwijzen;
  • uw arts de zorg kan geven die bij u past.

Bron: Rijksoverheid